Δελτίο Τύπου
Προοίμιο: Τα Ερευνητικά Κέντρα (Ε.Κ.) της χώρας έχουν ως αποστολή την βασική και εφαρμοσμένη έρευνα σε όλους τους επιστημονικούς τομείς, καθώς και την προώθηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων προς την οικονομία και την κοινωνία μέσω της στήριξης της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας. Συχνά αποτελούν θεσμικούς συνομιλητές της Πολιτείας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ερευνητικά ζητήματα, αλλά και σε θέματα αξιολόγησης και διαχείρισης της έρευνας. Τα Ε.Κ., όπως και οι Τεχνολογικοί Φορείς (Τ.Φ.), συνδράμουν επιχειρησιακά την Πολιτεία και την κοινωνία πολιτών σε θέματα της αρμοδιότητάς τους, όπως η παροχή υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας (αντιμετώπιση επιδημιών / πανδημιών, διαγνωστικές εξετάσεις, εισαγωγή εμβολίων, κλπ), ή η συμβολή στην αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης (σεισμοί, ακραία καιρικά φαινόμενα, διασώσεις σε ναυάγια, κλπ). Παράλληλα, στηρίζουν ένα ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών δράσεων, με τη συμμετοχή σε μεταπτυχιακά προγράμματα και την επίβλεψη διδακτορικών διατριβών, αλλά και με δράσεις εξωστρέφειας, απαραίτητες για την αναστροφή ενός κλίματος αμφισβήτησης της επιστήμης και διάχυτης συνωμοσιολογίας.
Τα Ε.Κ. εποπτεύονται από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων ενώ δύο εξ αυτών και από το Υπουργείο Υγείας. Η κρατική χρηματοδότησή τους κυμαίνεται από 15% ως 40% επί του συνολικού τους προϋπολογισμού, που σε ορισμένα ΕΚ ή ΤΦ δεν αρκούν για να καλύψουν ούτε καν την μισθοδοσία του μόνιμου, ΙΔΑΧ και ερευνητικού προσωπικού, ενώ σε άλλα ΕΚ και ΤΦ μόνο μικρό μέρος των λειτουργικών δαπανών καλύπτονται από την τακτική επιχορήγηση, με το υπόλοιπο να καλύπτεται μέσω της προσέλκυσης Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Εθνικών πόρων, καθώς και μέσω συμβολαίων με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Τα Ε.Κ. της χώρας πρωτοπορούν σε πολλούς τομείς της έρευνας και της καινοτομίας και έχουν σήμερα αξιοσημείωτη διεθνή αναγνώριση.
Η Σύνοδος των Προέδρων Ερευνητικών Κέντρων & Τεχνολογικών Φορέων πραγματοποιείται 3 με 5 φορές ανά εξάμηνο. Κατά το Α’ εξάμηνο του 2022 τελούσε υπό τον συντονισμό του Προέδρου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Καθ. Μ. Πλειώνη, ενώ κατά το Β’ εξάμηνο του 2022 τελεί υπό τον συντονισμό του Προέδρου του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Δρ. Β. Γρηγορίου. Στις τρεις συνεδριάσεις του Α’ εξαμήνου 2022, η Σύνοδος συζήτησε και κατέληξε στις ακόλουθες τοποθετήσεις για ορισμένα επίκαιρα ζητήματα που αφορούν στην εύρυθμη λειτουργία των Ε.Κ. και Τ.Φ.
Επεξεργασία και προτάσεις επί των διατάξεων του νομοσχεδίου του ΥΠΑΙΘ : «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και άλλες διατάξεις», που αφορούν τα ΕΚ και τους ΤΦ
Οι Πρόεδροι των ΕΚ και ΤΦ σε συνεργασία με τους Νομικούς των φορέων επεξεργάσθηκαν ενδελεχώς τις διατάξεις του νομοσχεδίου του ΥΠΑΙΘ «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και άλλες διατάξεις», ιδιαίτερα αυτές που αφορούν στη λειτουργία των ΕΛΚΕ και γενικότερα στη διαχείριση προγραμμάτων (Κεφάλαιο ΚΖ) και κατέληξαν σε συγκεκριμένες προτάσεις, το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των οποίων έγινε αποδεκτό από τον Υφυπουργό κ. Χ. Δήμα, και ενσωματώθηκε στον Ν. 4957/2022.
Στη σχετική συνεδρίαση της επιτροπής μορφωτικών υποθέσεων, στις 8/7/2022, ο Συντονιστής της Συνόδου, Καθ. Μ.Πλειώνης, κλήθηκε να παρουσιάσει τις απόψεις της Συνόδου, και το έπραξε επικεντρώνοντας την τοποθέτηση του επί των προτάσεων της Συνόδου που δεν είχαν συμπεριληφθεί στην τελική διατύπωση του Νόμου, οι σημαντικότερες των οποίων είναι η αναλογική εφαρμογή για το ερευνητικό προσωπικό των ΕΚ και ΤΦ της αναγνώρισης προϋπηρεσίας των συμβάσεων έργου σε ερευνητικούς οργανισμούς και ΑΕΙ, αλλά και η αναλογική εφαρμογή για τους εργαζόμενους ΠΕ ΕΤΕ των Ερευνητικών Κέντρων να έχουν ως υποχρέωση να παρευρίσκονται στο χώρο εργασίας τουλάχιστον είκοσι έξι (26) ώρες εβδομαδιαίως, οι οποίες να κατανέμονται τουλάχιστον σε τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες, ώστε να μπορούν να χρεώνουν μέρος του 8ωρου τους στη υλοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων.
Προσπάθεια αύξησης Τακτικής Επιχορήγησης για κάλυψη Λειτουργικών Δαπανών Ερευνητικών Κέντρων εξαιτίας του ενεργειακού προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα.
Προσπάθεια για αύξηση των προϋπολογισμών των Κέντρων για το 2023
Το ενεργειακό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα έχει αντίκτυπο και στο κόστος των λειτουργικών δαπανών των ΕΚ και ΤΦ με αποτέλεσμα οι φορείς να αδυνατούν να καλύψουν τις οικονομικές απαιτήσεις που έχουν προκύψει, συχνά με κίνδυνο στη συνέχιση της συντήρησης νευραλγικών υποδομών. Σε μια προσπάθεια αύξησης της Τακτικής Επιχορήγησης για την κάλυψη των Λειτουργικών Δαπανών των Ερευνητικών Κέντρων, συγκεντρώθηκαν τα στοιχεία με τις πραγματικές λειτουργικές δαπάνες των φορέων και κατόπιν επεξεργασίας τους εστάλησαν σχετικές επιστολές στην Πολιτική ηγεσία ενώ ο Συντονιστής της Συνόδου, Καθ. Μ.Πλειώνης, μαζί με τον προηγούμενο Συντονιστή, Καθ. Γ. Εμίρη, συναντήθηκαν με τον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Α. Γεωργιάδη και τον Υφυπουργό κ. Χ. Δήμα, επιδιώκοντας
α) την αύξηση των προϋπολογισμών στα πραγματικά επίπεδα του 2023 και β) έκτακτη επιχορήγηση για την κάλυψη του εξαιρετικά αυξημένου κόστους ενέργειας των ΕΚ και ΤΦ.
Σχετικά με το αίτημα για έκτακτη επιχορήγηση λόγω της αύξησης του ενεργειακού κόστους, ο Υπουργός ενημέρωσε ότι η Πολιτεία δεν μπορεί να κάνει κάτι για αυτό και ότι η προσπάθεια λύσης του θέματος μπορεί να είναι μόνο Ευρωπαϊκή, όπως επιδιώκει η Κυβέρνηση. Όσον αφορά στο δεύτερο θέμα της ατζέντας της συνάντησης σχετικά με την αναγκαιότητα αύξησης των τακτικών π/υ, ο Υπουργός θεώρησε λογικό το αίτημα της Συνόδου, και κατόπιν προτροπής του συγκεντρώθηκαν τα στοιχεία τεκμηρίωσης και απεστάλη από τον Συντονιστή της Συνόδου σχετική επιστολή τον Υπουργό ΥΠΑΝΕ, χωρίς να υπάρξει κάποια περαιτέρω ενημέρωση. Ωστόσο, ζητήθηκε πάλι από την ΓΔΟΥ του ΥΠΑΝΕ οι συνοπτικοί π/υ και φέτος να παραμείνουν καθηλωμένοι στο ύψος των αντίστοιχων του 2018, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι πραγματικές αυξημένες ανάγκες των ΕΚ και ΤΦ, καθώς σχεδόν όλοι οι φορείς αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς, με αποτέλεσμα η τακτική επιχορήγηση να καλύπτει σε μικρό ή μηδαμινό βαθμό τις βασικές λειτουργικές δαπάνες (ΔΕΚΟ, φύλαξη, κλπ) ενώ, σε ορισμένες περιπτώσεις, να μην καλύπτει πλήρως ούτε καν το μισθολογικό κόστος!
Για περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τη δράση της Συνόδου και των Ε.Κ., δείτε: http://docs.synodosek.gr/
Στοιχεία επικοινωνίας:
Γραμματεία Συνόδου Προέδρων Ε.Κ. & Τ.Φ.