Δελτίο Τύπου
Προοίμιο
Τα Ερευνητικά Κέντρα (Ε.Κ.) της χώρας έχουν ως αποστολή τη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα σε όλους τους επιστημονικούς τομείς, καθώς και την προώθηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων προς την οικονομία και την κοινωνία μέσω της στήριξης της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας. Συχνά αποτελούν θεσμικούς συνομιλητές της Πολιτείας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ερευνητικά ζητήματα, αλλά και σε θέματα αξιολόγησης και διαχείρισης της έρευνας. Τα Ε.Κ. όπως και οι Τεχνολογικοί φορείς (Τ.Φ.) συνδράμουν επιχειρησιακά την Πολιτεία και την κοινωνία πολιτών σε θέματα της αρμοδιότητάς τους, όπως η παροχή υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας (αντιμετώπιση επιδημιών / πανδημιών, διαγνωστικές εξετάσεις, εισαγωγή εμβολίων, κ.λπ.), ή η συμβολή στην αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης (σεισμοί, ακραία καιρικά φαινόμενα, διασώσεις σε ναυάγια, κ.λπ.). Παράλληλα, στηρίζουν ένα ευρύ φάσμα εκπαιδευτικών δράσεων και δράσεων εξωστρέφειας μέσα από τη συμμετοχή σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα, την επίβλεψη διδακτορικών διατριβών και την υποστήριξη μεταδιδακτορικών ερευνών. Τα Ε.Κ. της χώρας πρωτοπορούν σε πολλούς τομείς της έρευνας και της καινοτομίας και απολαμβάνουν αξιοσημείωτης διεθνούς αναγνώρισης.
Τα Ε.Κ. εποπτεύονται από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων ενώ δύο εξ αυτών και από το Υπουργείο Υγείας. Επισημαίνεται ότι η κρατική χρηματοδότηση για τα Ε.Κ. και τους Τ.Φ. κυμαίνεται από 15% ως 40% επί του συνολικού τους προϋπολογισμού. Κατά συνέπεια, σε ορισμένα Ε.Κ. και Τ.Φ. η κρατική χρηματοδότηση δεν επαρκεί για την κάλυψη του συνόλου της μισθοδοσίας του μόνιμου, ΙΔΑΧ και ερευνητικού προσωπικού, ενώ σε άλλα Ε.Κ. και Τ.Φ. καλύπτει μικρό μέρος των λειτουργικών τους δαπανών και το υπόλοιπο καλύπτεται μέσω της προσέλκυσης Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Εθνικών πόρων, καθώς και μέσω σύναψης συμβολαίων με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.
Κατά το Α’ εξάμηνο του 2022 η Σύνοδος Προέδρων Ε.Κ. και Τ.Φ. τελούσε υπό τον συντονισμό του Προέδρου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Καθ. Μ. Πλειώνη, ενώ κατά το Β’ εξάμηνο του 2022 τελούσε υπό τον συντονισμό του Προέδρου του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Δρ. Β. Γρηγορίου. Στις δύο συνεδριάσεις του Β’ εξαμήνου 2022, η Σύνοδος συζήτησε και κατέληξε στις ακόλουθες τοποθετήσεις για ορισμένα επίκαιρα ζητήματα που αφορούν στην εύρυθμη λειτουργία των Ε.Κ. και Τ.Φ.
Συζήτηση επί των διατάξεων του Νόμου 4957/2022 του ΥΠΑΙΘ : «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και άλλες διατάξεις», που αφορούν τα Ε.Κ. και τους Τ.Φ. και δρομολόγηση απαραίτητων ενεργειών
Οι Πρόεδροι των Ε.Κ. και Τ.Φ., σε συνεργασία με τους Νομικούς Συμβούλους του ΥΠΑΝΕ και των φορέων, συζήτησαν ενδελεχώς τις διατάξεις του νομοσχεδίου του ΥΠΑΙΘ «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και άλλες διατάξεις» και ιδιαίτερα αυτές που αφορούσαν στη λειτουργία των ΕΛΚΕ και γενικότε-
ρα στη διαχείριση προγραμμάτων (Κεφάλαιο ΚΖ’) και κατέληξαν σε συγκεκριμένες προτάσεις επί όσων διατάξεων του Ν. 4957/2022 χρήζουν περαιτέρω διευκρινίσεων ή και τροποποιήσεων.
Μεταξύ άλλων, η Σύνοδος απευθύνθηκε στην Πολιτική Ηγεσία και ζήτησε νομοθετικές ρυθμίσεις ή διευκρινιστικές εγκυκλίους σχετικά με τα ακόλουθα θέματα:
- την αναλογική εφαρμογή για το ερευνητικό προσωπικό των Ε.Κ. και Τ.Φ. της αναγνώρισης της προϋπηρεσίας σε ερευνητικούς οργανισμούς και ΑΕΙ, με οποιασδήποτε μορφής σύμβαση (συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων έργου)
- την αναλογική εφαρμογή για τους εργαζόμενους της κατηγορίας Ε.Τ.Ε.Π. των Ε.Κ. να παρευρίσκονται στο χώρο εργασίας τουλάχιστον είκοσι έξι (26) ώρες εβδομαδιαίως, οι οποίες θα κατανέμονται τουλάχιστον σε τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες, ώστε να μπορούν να χρεώνουν μέρος του 8ωρου τους στη υλοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων
- τη μη εφαρμογή, άλλως την εξαίρεση, των Ε.Κ. από την εφαρμογή του άρθρου 246 και συγκεκριμένα από την παρακράτηση του 5% στις αμοιβές των ερευνητών για τη συμμετοχή τους σε έργα
- την εισαγωγή ειδικής ρύθμισης βάσει του άρθρου 127 σε συνδυασμό με την από 12-8-22 εγκύκλιο του ΥΠΕΣ και το άρθρο 246 παρ. 1, σχετικά με την παροχή διδακτικού και ερευνητικού έργου για το προσωπικό των φορέων που εργάζονται σε ΝΠΙΔ, καθόσον το προσωπικό αυτό δεν υπάγεται στον κώδικα των δημοσίων υπαλλήλων και συγκεκριμένα στο άρθρο 31 του Κώδικα, σύμφωνα με το οποίο ο υπάλληλος λαμβάνει άδεια για άσκηση ιδιωτικού έργου
- την παροχή περαιτέρω διευκρινίσεων για την χορήγηση της αμοιβής αποδοτικότητας και τον τρόπο καταβολής της σε συνδυασμό με τις τιθέμενες διατάξεις που ισχύουν (άρθρο 135 του Ν. 4472/2017, άρθρο 24 του Ν. 4386/2016, άρθρο 237 του Ν. 4957/2022)
- τη διασφάλιση της δυνατότητας των διοικήσεων των Ε.Κ. να συνάπτουν ιδιωτικά ασφαλιστήρια συμβόλαια για το προσωπικό τους, τα οποία θα καλύπτονται από ιδίους πόρους.
Προσπάθεια αύξησης Τακτικής Επιχορήγησης για κάλυψη Λειτουργικών Δαπανών Ερευνητικών Κέντρων εξαιτίας του ενεργειακού προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα
Τέθηκε εκ νέου το ζήτημα της αναγκαιότητας οριζόντιας αύξησης της τάξεως του 14% επί της συνολικής τακτικής επιχορήγησης του εκάστοτε φορέα για το 2023. Ζητήθηκε η παρέμβαση της πολιτικής ηγεσίας προς τη ΓΔΟΥ του εποπτεύοντος Υπουργείου καθώς η μη επαρκής τακτική επιχορήγηση, η οποία παραμένει ίδια από το 2018, μη λαμβάνοντας υπόψη κρίσιμες παραμέτρους, όπως το επιπλέον μισθολογικό κόστος που προκύπτει από τους νεοπροσληφθέντες υπαλλήλους ΙΔΑΧ μέσω ΑΣΕΠ, την αύξηση του ενεργειακού κόστους κ.λπ., δημιουργεί ουσιαστικά προβλήματα στη λειτουργία αλλά και στην ασφάλεια των Ε.Κ. και Τ.Φ.
Συζήτηση επί της ανάγκης δημιουργίας νέων θέσεων ερευνητικού, επιστημονικού, διοικητικού και τεχνικού προσωπικού στα Ε.Κ. και τους Τ.Φ.
Η Σύνοδος έθεσε εκ νέου την αναγκαιότητα δημιουργίας νέων θέσεων ερευνητικού, επιστημονικού, διοικητικού και τεχνικού προσωπικού καθώς οι φορείς παραμένουν αποψιλωμένοι από προσωπικό και συνεχώς ανακύπτουν νέα κενά (π.χ. λόγω συνταξιοδοτήσεων) τα οποία δεν αναπληρώνονται, ειδικά στην περίπτωση του μη ερευνητικού προσωπικού. Στο πλαίσιο αυτό, επισημάνθηκε η αναγκαιότητα αυτές οι νέες θέσεις να συνοδεύονται από τις απαραίτητες πιστώσεις, ώστε να μην αναδειχθεί το ίδιο θέμα με αυτό που προκύπτει σήμερα κατά την πρόσληψη των 152 θέσεων ΙΔΑΧ μέσω ΑΣΕΠ.
Επιπρόσθετα, τονίστηκε το πρόβλημα των προσωποπαγών θέσεων ΕΡΕ και λοιπού προσωπικού στα Ε.Κ. που δεν δύνανται να επαναπροκηρυχθούν μετά τη συνταξιοδότηση και το οποίο οδήγησε στη σταδιακή μείωση περίπου κατά το ήμισυ του απασχολούμενου προσωπικού σε ορισμένα Ε.Κ.
Για περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τη δράση της Συνόδου και των Ε.Κ., δείτε: http://docs.synodos-ek.gr/
Στοιχεία επικοινωνίας:
Γραμματεία Συνόδου Προέδρων Ε.Κ. & Τ.Φ.